Çözünürlük görüntü oluşturan bir ekranın içinde bulunan piksel sayısıyla ifade edilebilir. Başka türlü de ifade etmek gerekirse dikeyde ve yatayda olmak üzere ekranda var olan piksel sayısına çözünürlük deniyor. Örneğin 1920x1080 çözünürlüğe sahip bir monitör olduğu düşünülürse bunun piksel sayısı 2,073,600 olarak hesaplanıyor. Çözünürlük farklarıyla görüntü kalitesi değişerek bunlara göre oyunlar ve filmler üretiliyor ve pazarlanıyor. Bu yüzden piksel sayısı son derece önemli bir kriter.

Piksel Nedir ve Nasıl Çalışır?

Dijital ortamda görsel olarak ifade edilen görüntünün en ufak birimine piksel adı veriliyor. Genellikle kare şeklinde olan yüzlerce hatta milyonlarca pikselin bir araya gelmesiyle oluşan görsel de görüntü adını alıyor. Bu durum günlük hayata geçen bazı ifadelerle de açıklanabilir. Mesela insanların fotoğrafta piksel piksel çıkmış ifadesi fotoğrafı meydana getiren renk parçacıklarının belli olmasıyla bağdaştırılabilir. Öncelikle bilmek lazım ki piksel sayısı 1 inch kare olarak biliniyor. 2.54 genişliğinde ve yüksekliğinde bir resim düşünülsün bu bir inch karede ne kadar çok piksel olursa aynı oranda kaliteli görüntü elde ediliyor. Örnekte de bahsedildiği gibi fotoğrafların boyutları aynı olabilir ama netlikleri içlerindeki kare sayılarıyla yani piksel adetleriyle orantılı olarak artıyor ya da azalıyor.

Pikselin ve Çözünürlüğün Önemi

Piksel ve çözünürlük arasındaki ilişki görüntü kalitesi için çok önemli bir bağıntı. Çünkü piksel ve çözünürlük arasında olan ilişki bir ekranın parlaklığını, canlılığını, keskinliğini ekranın sahip olduğu piksel yoğunluğunu yani çözünürlüğünü açıklıyor. Düşük çözünürlük az piksel yüksek çözünürlük çok piksel olarak da yorumlanabilir. Hatta bir hayli düşük çözünürlüğe sahip olan görüntüler kare kare olacak kadar kötü bir durumda gözükebilir. Bunların aksi durumunda ise yüksek çözünürlüklü ekranlarda daha yoğun ve fazla piksel bulunması görüntünün canlılığını arttırarak görüntüye netlik kazandırıyor. Onlarca pikselin bir araya gelmesi tek bir pikselmiş görüntüsü vermesini sağlayarak görüntünün net ve keskin olmasını sağlıyor. Bu sebepten ötürü çözünürlük değerlerinin iyisi kötüsü yapılacak işle alakalı bir durum. Oyun oynamaktan, film izlemeye kadar hatta oyunların kalitesine göre ekran kalitesi farklılık gösteriyor.

Çözünürlük Farkları ve HD Nedir?

Telefon, bilgisayar, tablet, oyun konsolları olsun kullanıcılara belirli ölçütleri kapsayan görüntü kalitesi sunuyor. 360p, 480p, 720p, 1080p gibi farklı birimlere sahip olan çözünürlük birbirleri arasında hep kıyas halinde ve bunu anlamak için öncelikle HD’nin ne olduğunun bilinmesi gerekiyor. Bu fark bilinirse daha sağlıklı yorumlar yapılabilir. High-Definition kısacası HD olarak adlandırılan bu kelime bulunduğu ekranların çözünürlük seviyesinin belli bir kalitede olduğunu gösteriyor. Örneğin 144p denip de HD denilebilecek bir çözünürlük mevcut değil. HD kategorisine giren çözünürlükler 720 ve 1080p olarak söylenebilir. HD kavramı görüntü kalitesinin yüksek olduğunun bilgisini kullanıcılara veriyor. Bu durum sayesinde bir tek HD görüntü karesi meydana getirilirken izleyiciye daha fazla detay aktarılıyor ve bu da görüntünün daha kaliteli olması sağlanıyor.

720P ile 1080P arasındaki Farklar

HD denince karşılaştırılan çözünürlük olarak ortaya 720p ile 1080 çıkıyor. Öncelikli olarak bu iki çözünürlüğü piksel sayısı olarak karşılaştırmak mümkün. Bu iki çözünürlük arasındaki temel fark piksel sayısı olarak öne çıkıyor. 720p çözünürlük 1 milyon piksele sahipken 1080p çözünürlük için bu sayı 2 milyonu bulabiliyor. Buradan da anlaşılacağı üzere 1080p daha fazla çözünürlüğü sahip. Zaten bu çözünürlükler de belli yatay ve dikey piksel oranlarını barındırıyor. Örneğin 1280x720, 1920x1080 ölçüleri ele alınarak olursa çarpımları sonucu bulunan piksel sayısından da hangisinin çözünürlüğünün yüksek olduğu ortaya çıkıyor. 1. sayı yatay 2. sayı da dikey piksel sayısını açıklıyor. Bu noktadan hareketle 1080p’nin 720p’den sonra ortaya çıkarak geliştiğini söylenebilir.

1080p son zamanlarda ortaya çıkan ve son kullanılan teknolojinin ürünü olarak kullanıcısına hizmet veriyor fakat 720p hizmetini de bazı oyun konsollarında görmek ne mümkün olan bir durum. Sonuç olarak bir yere varmak gerekirse eğer bu iki çözünürlük birimi arasında farklar olduğu inkâr edilemez fakat bunu televizyon ekranından direkt ayırmak hiç de kolay değil.

Çözünürlük Ayarları

Ekran çözünürlüğü ekranda görüntülenen resimlerin veya metinlerin net gözükmesi olarak açıklanabilir. 1600x1200 gibi çözünürlüğe sahip olan resimler ya da metinler daha net gözüküyorlar ve görüntüleri daha küçük olduğu için ekrana çok daha fazla öge sığıyor. 800x600 piksel benzeri daha düşük çözünürlüklü ekrana da daha az öge sığıyor ancak daha büyük biçimde görünüyor. Ayrıca kullanılan çözünürlük aynı zamanda kullanılan monitörün de özelliğiyle alakalı bir durum. Düz panel ekran olarak bilinen LCD monitörler ve dizüstü bilgisayar ekranları da çoğunlukla yüksek çözünürlük kullanımı için uygun üretiliyor. Monitörlerin büyüklüğüyle de monitörün yüksek çözünürlüğe sahip olması da doğru orantılı olarak artıyor ve azalıyor.

Çözünürlük Arttırma

Fotoğrafların çekildiği makinelerin hepsi maalesef aynı kalitede değil ve her üründe olduğu gibi fotoğraf makinelerinde ya da telefonların kamera özelliklerinde farklılıklar mevcut. Bu yüzden insanlar çektikleri fotoğrafların hepsinde istediği kaliteyi elde edemiyor ve fotoğrafların çözünürlüklerini arttırarak fotoğrafları daha kaliteli hale getirmeye çalışıyor. Çözünürlük arttırma ortaya çıkan bu yazılımla hiç de azımsanmayacak kadar önemli bir işleve sahip. Google ve Apple gibi firmalarda bu alana yaptığı ciddi yatırımlarla öne çıkıyor ve birbiriyle rekabet ediyor. Buzlanmış pikseller ilk olarak bu işlemde dikkat çekse de buzlanmalar yerini sonradan daha ince detaylara bırakıyor. Bu hizmeti ücretsiz veren bazı internet sayfaları da var.  Seçilen resim sürüklenerek sayfaya bırakılıp bekleniyor ve kalite iyileştiriliyor. Bunların sonucunda da resmin boyutu orijinal boyutuna göre kalitesi yükseldiği için büyümüş de oluyor. Let’s Enhance isimli proje denenerek düşük çözünürlüklü resimler bir başyapıta dönüştürülebilir.